Chú Giải Bổ Sung SEN Trong Tra Cứu Mã HS

Chú giải bổ sung SEN trong tra cứu mã HS là gì? Khi nào cần áp dụng? Hướng dẫn hiểu đúng vai trò của SEN, cách sử dụng để tránh sai mã HS và bị ấn định thuế trong bài viết sau đây của Lê Ánh.

∠ Với hệ thống tra cứu mã HS Code, nếu 6 quy tắc tổng quát (GIR) là nền móng để xác định mã số ở cấp độ quốc tế (6 số), thì Chú giải bổ sung SEN (Supplementary Explanatory Notes) chính là "công cụ phẫu thuật" chính xác nhất để định danh hàng hóa ở cấp độ khu vực (8 số).

∠ Tuy nhiên, thực tế đáng báo động là rất nhiều nhân viên chứng từ (Docs), nhân viên thu mua và thậm chí là các đại lý hải quan (Customs Broker) thường xuyên bỏ qua công cụ này.

∠ Họ thường chỉ dừng lại ở việc đọc mô tả hàng hóa tiếng Việt trong biểu thuế Excel. Đây là "tử huyệt" dẫn đến hàng loạt rủi ro: bị bác C/O Form D/E, bị ấn định thuế sau thông quan, và tranh chấp dai dẳng với cơ quan Hải quan.

Cùng tìm hiểu chi tiết về Chú giải bổ sung SEN - cập nhật cơ sở pháp lý mới nhất từ Tổng cục Hải quan (Công văn 3866), và hướng dẫn quy trình tra cứu chuẩn mực để bảo vệ lợi ích doanh nghiệp.

1. Chú Giải Bổ Sung SEN Là Gì?

Để hiểu đúng về SEN, chúng ta cần nhìn nhận nó trong cấu trúc của Danh mục Thuế quan Hài hòa ASEAN (AHTN).

 

1.1 Chú giải bổ sung SEN là gì?

- SEN (Supplementary Explanatory Notes) – hay còn gọi là Chú giải bổ sung, là một phần không thể tách rời của Nghị định thư về việc thực thi Danh mục Thuế quan Hài hòa ASEAN (AHTN Protocol).

- Nếu như Chú giải HS (Explanatory Notes) của WCO giải thích cho các nhóm 4 số và phân nhóm 6 số trên toàn cầu, thì SEN được xây dựng riêng bởi các nước thành viên ASEAN. Mục đích tối thượng của SEN là làm rõ phạm vi, thành phần, và quy cách kỹ thuật của các dòng hàng ở cấp độ 8 số (AHTN Code).

Mục đích tối thượng của SEN là làm rõ phạm vi, thành phần, và quy cách kỹ thuật của các dòng hàng ở cấp độ 8 số (AHTN Code).

• Nguồn gốc pháp lý của chú giải bổ sung SEN

- SEN không tự nhiên sinh ra. Nó được hình thành từ Nghị định thư AHTN ký kết vào tháng 8 năm 2003 tại Manila.

- Đây là cam kết chính trị và kỹ thuật giữa các nước ASEAN để đảm bảo rằng: Một mặt hàng khi nhập khẩu vào Việt Nam, Thái Lan hay Singapore đều sẽ được áp cùng một mã 8 số, tạo thuận lợi cho thương mại nội khối và áp dụng thuế suất ưu đãi ATIGA.

1.2 Cập Nhật Quan Trọng Của Chú Giải SEN1.2 Cập Nhật Quan Trọng Của Chú Giải SEN

√ Công Văn 3866/TCHQ-TXNK  Trong ngành xuất nhập khẩu, sử dụng văn bản cũ đồng nghĩa với việc chấp nhận rủi ro pháp lý. Đối với SEN, văn bản hiện hành quan trọng nhất mà bạn bắt buộc phải cập nhật là Công văn số 3866/TCHQ-TXNK.

√ Ngày ban hành: 24/07/2023.

√ Cơ quan ban hành: Tổng cục Hải quan.

√ Nội dung cốt lõi: Ban hành Chú giải bổ sung (SEN) của Danh mục thuế quan hài hòa ASEAN phiên bản 2022 (AHTN 2022).

√ Công văn này thay thế cho các hướng dẫn cũ về SEN của các phiên bản AHTN 2017 trở về trước. Nó cung cấp bản dịch tiếng Việt chính thức, chi tiết cho từng chương, từng nhóm hàng có sự thay đổi hoặc cần làm rõ trong phiên bản 2022.

→ Khi làm việc với Hải quan về phân loại hàng hóa 8 số, bạn bắt buộc phải trích dẫn định nghĩa trong Phụ lục của Công văn 3866/TCHQ-TXNK làm cơ sở giải trình. Mọi trích dẫn từ Wikipedia hay các trang web không chính thống đều không có giá trị pháp lý.

2. Phân Biệt "Chú Giải Chương" (WCO) Và "Chú Giải SEN" (ASEAN)

Đây là điểm gây nhầm lẫn nhiều nhất. Việc phân biệt rạch ròi hai loại chú giải được thể hiện qua bảng sau:

♦ Ví dụ minh họa:

- Tại nhóm 10.06 (Gạo): WCO chỉ định nghĩa chung về lúa, gạo đã xay xát.

- Nhưng SEN sẽ quy định cụ thể: Để được gọi là "Gạo Hom Mali" (mã 8 số cụ thể), hạt gạo phải có chiều dài bao nhiêu mm, tỷ lệ tấm bao nhiêu %, và đặc biệt là tiêu chuẩn về hương thơm.

♦ Hình ảnh minh họa:

3. Quy Trình Tra Cứu SEN Chuẩn 3 Bước (Dành Cho Dân Chuyên)

Làm thế nào để không bỏ sót SEN khi tra cứu? Hãy thiết lập quy trình làm việc (SOP) cho team xuất nhập khẩu của bạn theo 3 bước sau:

• Bước 1: Quét tín hiệu 

+ Khi tra cứu mã HS trên file Excel Biểu thuế XNK hoặc sách in:

+ Xác định mã 4 số hoặc 6 số dự kiến.

+ Nhìn sang cột "Mô tả hàng hóa".

+ Tìm kiếm ký hiệu (SEN). Ký hiệu này thường nằm ở cuối mô tả của nhóm hoặc phân nhóm.

√ Ví dụ: Bạn tra cứu "Môtơ điện" nhóm 85.01. Bạn sẽ thấy dòng mô tả: "Động cơ vạn năng (SEN)". Đây là tín hiệu báo rằng ASEAN có định nghĩa riêng về "Động cơ vạn năng" khác hoặc cụ thể hơn định nghĩa quốc tế.

• Bước 2: Truy xuất dữ liệu nguồn

+ Tuyệt đối không đoán mò ý nghĩa của từ "SEN".

+ Mở file Công văn 3866/TCHQ-TXNK.

+ Dùng lệnh tìm kiếm (Ctrl+F) đến chương hoặc nhóm tương ứng (Ví dụ: Chương 85).

+ Đọc kỹ phần văn bản giải thích.

• Bước 3: Đối chiếu kỹ thuật (Technical Matching)

+ Đây là bước quyết định. Bạn cần đặt hai tài liệu song song:

+ Bên trái: Chú giải SEN (Ví dụ: SEN yêu cầu hàm lượng đường > 5%).

+ Bên phải: Tài liệu kỹ thuật của hàng hóa (TDS, CA, Lab Test Report).

√ So sánh từng chỉ số. Nếu hàng của bạn khớp hoàn toàn với mô tả SEN, hãy áp mã 8 số tương ứng. Nếu không khớp, bạn phải lái sang mã "Loại khác" (Other).

Xem thêm:

• HS code là gì? Cách tra mã HS code chính xác nhất
• Review Địa Chỉ Học Tra Cứu Mã HS Code Uy Tín
• Công ước HS là gì? Những vấn đề liên quan công ước HS
• Khóa học tra cứu mã HS chuyên sâu

4. Lỗi Sai Khi Tra Mã HS Vì Bỏ Qua SEN

Để khắc sâu tầm quan trọng của Chú giải bổ sung SEN, hãy cùng phân tích những tình huống thực tế mà doanh nghiệp thường gặp rắc rối.

♦ Case Study 1: Bài toán "Gạo Thơm" (Chương 10)

- Tình huống: Doanh nghiệp xuất khẩu gạo sang Philippines, khai báo là "Gạo thơm" (Fragrant Rice) để hưởng giá tốt và thuế suất ưu đãi. Doanh nghiệp chỉ dựa vào việc ngửi thấy mùi thơm và tên thương mại. 

- Rủi ro: Lô hàng bị Hải quan nước nhập khẩu lấy mẫu phân tích và bác bỏ mã HS. Giải mã bằng SEN: Trong Công văn 3866 (Chương 10), SEN quy định cực kỳ khắt khe về "Gạo thơm". 

- Gạo chỉ được phân loại vào mã gạo thơm AHTN nếu chứa chất tạo hương tự nhiên 2-acetyl-1-pyrroline với hàm lượng tối thiểu quy định, HOẶC phải thuộc danh sách các giống lúa thơm được công nhận chính thức bởi các nước thành viên (như Jasmine, Basmati, ST25...). 

-> Bài học: Nếu không có Test Report chứng minh hàm lượng hóa học hoặc Giấy xác nhận giống lúa chuẩn SEN, đừng bao giờ khai mã Gạo thơm.

♦ Case Study 2: Nước giải khát hay Thực phẩm bổ sung? (Chương 22)

- Tình huống: Nhập khẩu nước uống nha đam, yến sào có đường. Vấn đề: 

- Phân vân giữa Chương 20 (Rau quả chế biến), Chương 21 (Thực phẩm khác) và Chương 22 (Đồ uống). Giải mã bằng SEN: SEN của Chương 22 thường đưa ra các định nghĩa cụ thể về "Đồ uống không cồn" (Non-alcoholic beverages). 

- SEN làm rõ các tiêu chí về dạng lỏng, khả năng uống trực tiếp (ready to drink) và tỷ lệ pha chế. Đặc biệt, SEN giúp phân biệt rõ ràng giữa "Nước trái cây" (Chương 20 - yêu cầu hàm lượng nước ép tự nhiên cao, không pha quá nhiều đường/nước) và "Đồ uống có hương vị trái cây" (Chương 22 - pha chế nhiều). Việc áp sai giữa chương 20 và 22 dẫn đến chênh lệch thuế suất rất lớn.

-> Hải quan ngày càng hiện đại hóa và tăng cường kiểm soát sau thông quan, sự "ngây thơ" trong tra cứu mã HS không còn chỗ đứng. Chú giải bổ sung SEN chính là lá chắn pháp lý vững chắc nhất để doanh nghiệp bảo vệ mình trước các rủi ro truy thu thuế.

♦ 3 Hành động bạn cần làm ngay:

+ Tải xuống: Lưu ngay Công văn 3866/TCHQ-TXNK về máy tính.

+ Rà soát: Kiểm tra lại các mã HS chủ lực của công ty, xem có ký hiệu (SEN) hay không.

+ Đào tạo: Nâng cao năng lực cho nhân viên về cách đọc và hiểu SEN.

Bạn Đã Thực Sự Tự Tin Về Mã HS Của Mình?

Kiến thức về SEN chỉ là một phần trong của nghiệp vụ Hải quan. Để trở thành một chuyên gia thực thụ, bạn cần nhiều hơn là những bài đọc lý thuyết. Bạn cần người dẫn đường, cần những case study thực tế và thực hành liên tục để có thể tra cứu mã HS thành thạo.

Hãy tham khảo ngay Khóa học tra cứu mã HS chuyên sâu của Lê Ánh để làm chủ kỹ năng tra cứu mã HS chính xác.