Vận Tải Đa Phương Thức - Những Kiến Thức Cần Biết

Ngày nay, các phương thức vận tải khác nhau có những thế mạnh khác nhau. Vận tải đa phương thức là hình thức vận tải tác động trực tiếp đến quá trình vận chuyển hàng hóa.

Tuy nhiên, nếu bạn muốn biết thêm về phương thức vận chuyển này, hãy cùng Lê Ánh Online theo dõi bài viết sau để biết thêm chi tiết.

1. Vận tải đa phương thức là gì?

Vận tải đa phương thức được định nghĩa là quá trình vận chuyển hàng hóa trong nước và quốc tế bằng các phương thức vận tải khác nhau. Có nghĩa là hàng hóa được vận chuyển từ một địa điểm ở một quốc gia đến một địa điểm cụ thể ở một quốc gia khác. Đó là để giao hàng bằng đường bộ, đường sắt, đường biển và đường hàng không.

Vận tải đa phương thức tiếng anh là gì? Vận tải đa phương thức - trong tiếng Anh là cụm từ Multimodal Transport.

Ví dụ về vận tải đa phương thức

Vận tải đường bộ/đường sắt kết hợp (hay còn gọi là Piggyback): Trong hình thức kết hợp này, vận tải ô tô đảm nhận nhiệm vụ gom hàng và phân phối hàng hóa ở hai đầu, còn vận tải đường sắt đảm nhận việc vận chuyển tuyến chính cho thời gian vận chuyển và thời gian vận chuyển nhằm giảm thời gian lấy hàng/ giao hàng sẽ nhanh hơn và an toàn hơn.

»» Tham Khảo »» Khóa Học Xuất Nhập Khẩu Online Cho Người Mới Bắt Đầu

2. Lịch sử phát triển của vận tải đa phương thức

Công ty đầu tiên kết hợp hai phương thức vận tải này là một công ty vận tải biển của Mỹ có tên là "Sea Train". Năm 1928, SEATRAIN mua một tàu container kiểu Anh, chất toàn bộ toa xe lên tàu tại cảng đi và vận chuyển đến cảng đích. Và sau đó SEALAND SERVICE Inc. hoàn thiện.

Sau những cuộc thử nghiệm đầu tiên vận chuyển rơ-mooc trên boong tàu chở dầu vào năm 1956, các kỹ sư của SEALAND SERVICE đã quyết định để bánh rơ-moóc trên đất liền và chỉ vận chuyển các thùng (chẳng hạn như container) từ cảng đích đến.

SEALAND là công ty đầu tiên nhận ra sức mạnh của việc kết hợp hai hoặc nhiều phương thức vận tải thành một hệ thống vận chuyển từ cửa đến cửa, thay vì tập trung vào một phương thức vận tải duy nhất.

Vận tải đa phương thức không đơn thuần là sự kết hợp của hai hay nhiều phương tiện vận tải mà phải là một hệ thống trong đó nhiều phương thức vận tải tham gia và các bên cùng tham gia để đưa hàng hóa từ nơi xuất đến nơi nhận một cách nhanh nhất, an toàn nhất và hiệu quả nhất.

Đó là một phương thức vận tải mới, bao gồm nhiều phương thức vận tải, dưới trách nhiệm của một nhà điều hành duy nhất, dựa trên một hệ thống vận tải và thông tin, luật và thủ tục hoàn chỉnh.

Vận tải đa phương thức ra đời vì những lý do sau: Sự cần thiết của việc hoàn thiện hệ thống phân phối của các nhà máy, công ty…

3. Vai trò của vận tải đa phương thức là gì?

- Vận tải đa phương thức đang chinh phục ngành logistics hiện nay. Là cầu nối triển khai nhanh chóng các hoạt động thương mại. Do đó, vận tải đa phương thức đóng một vai trò quan trọng.

- Vận chuyển đa phương thức có thể giúp bạn trở nên cạnh tranh hơn cả về giá cả và chất lượng. Nó giúp giảm chi phí vận chuyển và just-in-time dẫn đến hạ giá thành hàng hóa và sản xuất.

- Bằng cách sử dụng phương thức vận chuyển này, có thể vận chuyển một lượng lớn hàng hóa bằng cách mở rộng mạng lưới giao thông và mang lại hiệu quả kinh tế.

- Vận tải đa phương thức cũng làm giảm các thủ tục giấy tờ không cần thiết trong quan hệ đối tác giữa chính phủ và doanh nghiệp. Từ đó, các thủ tục cho hoạt động vận tải trở nên dễ dàng hơn và doanh nghiệp gặp ít rào cản hơn trong hoạt động kinh doanh.

- Mạng lưới giao thông giúp các doanh nghiệp kết nối với thị trường nhanh hơn. Ngoài thị trường Việt Nam còn có khả năng mở rộng ra thị trường nước ngoài. Điều này cũng sẽ kích thích hơn nữa nền kinh tế trong nước, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và thúc đẩy thương mại quốc tế.

4. Ưu điểm và hạn chế của vận tải đa phương thức

Ưu điểm:

• Vận tải đa phương thức sử dụng hai phương tiện vận tải trở lên, nhưng chúng chỉ được thể hiện trong một hợp đồng và một chứng từ nên thủ tục gọn nhẹ, nhanh chóng.
• Người kinh doanh vận tải đa phương thức phải chịu trách nhiệm trong suốt quá trình từ khi bắt đầu hàng hóa xuất đến khi hàng hóa đến đúng nơi nhận hàng. Điều này giúp khách hàng yên tâm hơn về độ an toàn của hàng hóa.
• Vận tải đa phương thức giúp vận chuyển được nhiều loại hàng hóa, khối lượng lớn hàng hóa lớn.
• Tính an toàn cao, hiếm khi hư hỏng khi vận chuyển hàng hóa theo hình thức vận tải đa phương thức.

Nhược điểm:

• Vận tải đa phương thức đòi hỏi trang thiết bị và cơ sở hạ tầng tiên tiến.
• Một số mô hình vận tải đa phương thức thường có tốc độ vận chuyển chậm, chịu ảnh hưởng lớn của điều kiện bên ngoài.
• Loại hình vận tải đa phương thức hạn chế ở một số mặt hàng là nhanh hư hỏng, xuống cấp theo thời gian.

5. Các yêu cầu đối với vận tải đa phương thức

• Chắc chắn bạn cần ít nhất hai phương thức vận chuyển khác nhau.
• Vận chuyển và xếp dỡ phải đạt tiêu chuẩn và thực hiện liên tục.
• Không mở hàng hóa hoặc gói hàng trong quá trình vận chuyển.
• Người vận chuyển phải chịu trách nhiệm về việc vận chuyển hàng hóa. Nếu có vấn đề với hàng hóa, người vận chuyển phải bồi thường hợp lý. Mỗi đơn vị vận tải có thể cung cấp các biểu phí khác nhau và chứng từ vận tải riêng.

6. Các mô hình vận tải đa phương thức hiện nay

6.1. Mô hình vận tải đường biển – vận tải hàng không

Kết hợp mô hình vận tải đường biển và đường hàng không giúp tối đa hóa lợi thế về tốc độ và tối ưu hóa để hỗ trợ vận chuyển hàng hóa nhanh chóng.

Khi hàng hóa được đưa đến cảng bằng đường biển và cần di chuyển sâu vào nội địa một cách nhanh chóng để đảm bảo tính thời vụ cũng như chất lượng của hàng hóa thì đường hàng không là phương tiện kết hợp được ưu tiên nhờ tốc độ tuyệt đối.

6.2. Mô hình vận tải đường biển – vận tải hàng không

Điểm mạnh của mô hình vận tải này nằm ở sự kết hợp giữa tính kinh tế và tốc độ. Hàng hóa không chỉ đảm bảo vận chuyển khối lượng lớn bằng đường biển mà còn có tốc độ vận chuyển nhanh bằng đường hàng không.

Hình thức này phù hợp với các mặt hàng có giá trị cao như đồ điện tử và các mặt hàng theo mùa như quần áo, đồ chơi, giày dép nên hiện đang được nhiều công ty vận chuyển và khách hàng khai thác và sử dụng.

6.3. Mô hình vận tải bộ – vận tải hàng không

Nó được coi là mô hình vận tải kết hợp giữa khả năng cơ động và tốc độ. Cụ thể, vận tải đường bộ ở đây là việc sử dụng ô tô trong mô hình vận tải hàng hóa đáp ứng nhu cầu gom hàng, phân phối hàng hóa ở điểm đầu và điểm cuối của toàn bộ quá trình vận chuyển.

Hàng hóa được tập kết tại các trung tâm sân bay và thực hiện các chuyến bay dài để thời gian thu gom vận chuyển hàng hóa được nhanh chóng. Khi đó, vận tải hàng không đóng một vai trò quan trọng về tốc độ, giúp giảm thời gian giao hàng trong suốt quá trình.

6.4. Mô hình vận tải đường sắt – vận tải bộ

Việc kết hợp hai dòng xe này trong vận tải hàng hóa nhằm phát huy tính cơ động, linh hoạt của hai loại phương tiện này cũng như ưu điểm về an toàn, tốc độ của chúng.

Vì vậy, hàng hóa được đóng trong rơ-mooc và được kéo về bến bằng rơ-moóc gọi là đầu kéo.

Tại ga, rơ moóc được chất lên toa xe và đưa đến ga đích. Tại điểm đến, xe đầu kéo kéo rơ moóc xuống và đưa đến điểm giao hàng của người nhận hàng.

6.5. Mô hình vận tải đường sắt – vận tải bộ

Khi hàng hóa được vận chuyển bằng đường sắt từ đầu đến cuối, vận tải đường bộ, đặc biệt là ô tô đóng vai trò là phương tiện trung chuyển hàng hóa.

Tuy nhiên, một hạn chế của mô hình này là chỉ được chấp nhận trong các hợp đồng vận chuyển có đường sắt đi qua tại địa điểm giao hàng.

6.6. Mô hình vận tải đường sắt – đường bộ – vận tải nội thuỷ – vận tải đường biển:

Mô hình vận chuyển này kết hợp hầu hết các phương tiện vận tải hiện có vào một quy trình và phù hợp để vận chuyển cả hàng nhập khẩu và hàng xuất khẩu.

Đầu tiên hàng hóa được vận chuyển nhanh chóng đến các cảng bằng đường sắt, đường bộ hoặc sà lan và sau đó được xuất khẩu bằng đường biển. Sau khi hàng hóa đến nước nhập khẩu, hàng hóa tiếp tục được vận chuyển bằng đường bộ, đường sắt hoặc sà lan, sau đó vào lãnh thổ và giao đến tay người nhận.

6.7. Mô hình cầu lục địa

Mô hình vận chuyển này nghe có vẻ hơi trừu tượng nhưng thực chất nó giống như vận tải đường biển và đường bộ.

Do đó, vận tải biển đóng vai trò là giai đoạn đầu tiên hoặc cuối cùng của quá trình vận chuyển, và một khi hàng hóa được đưa vào đất liền, chúng được vận chuyển bằng đường bộ, đường sắt, ô tô, v.v.

7. Bộ chứng từ vận tải đa phương thức

Một số chứng từ quan trọng cần thiết cho vận tải đa phương thức:

- Chứng từ (MULTIDOC - Multimodal Transport Document): MULTIDOC đã được sản xuất bởi Hội nghị Liên Hợp Quốc về Thương mại và Phát triển theo Công ước của Liên Hợp Quốc về Vận tải Đa phương thức. Tài liệu này hiếm khi được sử dụng vì Công ước chưa có hiệu lực.

- COMBIDOC - Tài liệu Vận tải Đa phương thức: COMBIDOC được BIMCO chuẩn bị để các Nhà khai thác Vận tải Đa phương thức Tàu (VO.MTO) sử dụng. Tài liệu này đã được thông qua và phê duyệt bởi Phòng Thương mại Quốc tế.

- Vận đơn vừa dùng cho vận tải kết hợp và vừa dừng cho vận tải biển (Bill of Lading for Conbined transport Shipment or port to port Shipment): Là chứng từ do hãng tàu cấp để mở rộng hoạt động sang các phương thức vận tải khác.

- Vận đơn FIATA (FB/L- FIATA Negotiable Multimodal transpot Bill Lading): Vận đơn khứ hồi do Liên đoàn Hiệp hội Giao nhận Quốc tế lập để các thành viên sử dụng trong kinh doanh vận tải đa phương thức của họ. FIATA B/L hiện nay được sử dụng rộng rãi.

FB/L là chứng từ xoay vòng và được các ngân hàng chấp nhận thanh toán. FB/L có thể được sử dụng cho vận tải đường biển.

8. Giải đáp một số vấn đề vận tải đa phương thức

8.1. Bảo lưu trong chứng từ vận tải đa phương thức?

Nếu chứng từ vận tải đa phương thức chứa thông tin chung về loại, ký hiệu, mã số, số kiện hoặc số kiện, trọng lượng hoặc số lượng hàng hóa thì người kinh doanh vận tải đa phương thức hoặc người được người kinh doanh vận tải đa phương thức ủy quyền biết hoặc có sự nghi ngờ hợp lý mô tả hàng hóa thực tế đã nhận không chính xác, hoặc nếu hãng vận chuyển đa phương thức hoặc người hỗ trợ được hãng vận chuyển đa phương thức ủy quyền không có thiết bị hợp lý để xác minh thông tin này, họ sẽ ghi bảo lưu vào chứng từ vận tải đa phương thức nói rõ sự mô tả thiếu chính xác, cơ sở nghi ngờ hoặc việc thiếu phương tiện hợp lý để kiểm tra.

Người kinh doanh vận tải đa phương thức hoặc người được người kinh doanh vận chuyển đa phương thức ủy quyền không ghi bảo lưu về tình trạng bên ngoài của hàng hóa trong chứng từ vận tải đa phương thức thì chúng được coi là ở tình trạng bên ngoài tốt.

8.2. Vận đơn đa phương thức là gì?

Vận đơn là chứng từ vận chuyển xác nhận người vận chuyển đã nhận và vận chuyển đến địa điểm trả hàng đúng số lượng, chủng loại và tình trạng quy định trong vận đơn. Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu hàng hóa dùng để định đoạt, nhận hàng và bằng chứng về hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường biển.

8.3. Những gì bao gồm trong chứng từ vận tải đa phương thức?

Một chứng từ vận tải đa phương thức có các nội dung cơ bản sau:

• Đặc điểm chung của hàng hóa, ký hiệu nhận biết hàng hóa, số lượng bao bì, số lượng, tất cả các tờ khai rõ ràng
• Tất cả những chi tiết này của người vận chuyển, tình trạng của bao bì hàng hóa
• Tên và địa điểm kinh doanh chính của công ty vận tải đa phương thức
• Tên người gửi hàng
• Tên người nhận, nếu được cung cấp bởi người gửi
• Người vận chuyển đa phương thức sẽ nhận hàng ở đâu và khi nào;
• Địa điểm giao hàng, thời gian giao hàng, nếu có thỏa thuận rõ ràng giữa các bên;
• Nơi và ngày phát hành chứng từ vận tải đa phương thức;
• Chữ ký của MTO hoặc người được MTO ủy quyền
• Tiền cước của từng phương thức vận tải nếu có sự thỏa thuận rõ ràng giữa các bên
• Phương thức vận chuyển và địa điểm giao hàng.

Tham khảo thêm:

• Gia Công Là Gì? Tìm Hiểu Về Hợp Đồng Gia Công
• 3PL Là Gì? Mô Hình 3PL - Các Doanh Nghiệp 3PL Ở Việt Nam
• Kiểm Tra Sau Thông Quan Là Gì - Tất Tần Tật Thông Tin Cần Biết
• Những Lưu Ý Khi Sử Dụng Vận Đơn Đường Biển

Trên đây là toàn bộ những thông tin liên quan đến vận tải đa phương thức mà các bạn cần phải biết. Hy vọng những thông tin từ bài viết này sẽ giúp ích trong quá trình học tập cũng như đi làm của bạn.

Nếu bạn muốn học xuất nhập khẩu - logistics một cách đầy đủ và chi tiết qua video chia sẻ của những chuyên gia đã có nhiều năm kinh nghiệm làm nghề thực tế thì bạn hãy tham khảo khóa học dưới đây:

Khóa học xuất nhập khẩu online

Khóa học này dành cho người chưa biết gì, muốn tìm hiểu các nghiệp vụ xuất nhập khẩu thực tế để có thể làm nghề. Khi hoàn thành khóa học, các bạn sẽ tự tin khi đi ứng tuyển tại các doanh nghiệp xuất nhập khẩu - Logistics.

Khi tham gia các khóa học tại Leanh.edu.vn bạn được học bất cứ khi nào, không giới hạn thời gian và số lượt học. Trong quá trình học, các bạn có thể trao đổi với giảng viên, học viên trong phần Hỏi - Đáp dưới video bài giảng.

Chúc các bạn học tập hiệu quả!