Cách Tách Phụ Cấp Để Tối Ưu Chi Phí BHXH Cho Doanh Nghiệp

Mục lục

Trong bối cảnh chi phí lao động ngày càng gia tăng, nhiều doanh nghiệp quan tâm đến cách tách phụ cấp để tối ưu chi phí BHXH mà vẫn đảm bảo quyền lợi cho người lao động.

Việc cơ cấu lại hệ thống lương – thưởng không chỉ giúp doanh nghiệp kiểm soát ngân sách hiệu quả, mà còn tạo sự minh bạch trong quản lý nhân sự.

Tuy nhiên, không ít doanh nghiệp lúng túng khi xác định đâu là khoản phụ cấp bắt buộc phải tính đóng BHXH, đâu là khoản có thể tách riêng để giảm gánh nặng quỹ lương.

Một chiến lược phân bổ phụ cấp hợp lý, dựa trên nền tảng pháp luật hiện hành, sẽ là chìa khóa giúp doanh nghiệp cân bằng giữa tối ưu chi phí và giữ chân nhân sự chất lượng cao.

1. Cơ sở pháp lý về tiền lương và phụ cấp trong tính BHXH

Theo quy định tại Điều 89, Luật BHXH 2014, tiền lương tháng đóng BHXH bắt buộc là mức lương, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác theo hợp đồng lao động. Thông tư 06/2021/TT-BLĐTBXH hướng dẫn chi tiết: từ ngày 01/01/2018, tiền lương làm căn cứ đóng BHXH phải bao gồm:

Mức lương theo công việc hoặc chức danh.
Các khoản phụ cấp lương bù đắp yếu tố điều kiện, tính chất phức tạp công việc.
Các khoản bổ sung xác định được mức tiền cụ thể, chi trả thường xuyên.

Tuy nhiên, không phải tất cả phụ cấp đều phải tính đóng. Những khoản mang tính phúc lợi (ăn trưa, xăng xe, điện thoại, nhà ở, nuôi con nhỏ, hỗ trợ khi có việc hiếu hỉ, sinh nhật…) không thuộc căn cứ đóng BHXH.

Điều này mở ra cơ hội để doanh nghiệp cơ cấu lại bảng lương, tách bạch giữa phụ cấp phải đóng BHXH và phụ cấp không phải đóng BHXH nhằm vừa đúng luật, vừa tối ưu chi phí.

>>>>> Xem nhiều: Khóa học hành chính nhân sự ở Hà Nội

2. Các loại phụ cấp bắt buộc phải tính vào căn cứ đóng BHXH

Theo khoản 2 Điều 17 Thông tư 06/2021/TT-BLĐTBXH, nhóm phụ cấp phải tính vào quỹ lương đóng BHXH bao gồm:

Phụ cấp chức vụ, chức danh: trưởng phòng, quản đốc, tổ trưởng…
Phụ cấp trách nhiệm: trách nhiệm quản lý, giám sát, an toàn lao động.
Phụ cấp nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm: áp dụng cho ngành nghề đặc thù.
Phụ cấp thâm niên, khu vực, lưu động: thường thấy trong doanh nghiệp khai khoáng, xây dựng, quân sự.

Các khoản bổ sung cố định: ghi rõ trong hợp đồng, trả thường xuyên, xác định được mức tiền cụ thể.

Điểm chung của nhóm này là ổn định, chi trả thường xuyên, gắn liền với công việc chính. Doanh nghiệp cần lưu ý không thể “né” bằng cách đổi tên, vì cơ quan BHXH sẽ căn cứ cả vào bản chất khoản chi.

Trong bối cảnh chi phí lao động ngày càng gia tăng, nhiều doanh nghiệp quan tâm đến cách tách phụ cấp để tối ưu chi phí BHXH mà vẫn đảm bảo quyền lợi cho người lao động.

3. Các loại phụ cấp, phúc lợi không phải tính đóng BHXH

Cũng tại Thông tư 06/2021, khoản 3 Điều 17 quy định rõ các khoản không phải đóng BHXH, bao gồm:

Tiền thưởng theo hiệu quả công việc (thưởng năng suất, thưởng sáng kiến).
Tiền ăn giữa ca, hỗ trợ ăn trưa.
Hỗ trợ đi lại, xăng xe, điện thoại, nhà ở, giữ trẻ, nuôi con nhỏ.
Hỗ trợ khi NLĐ có thân nhân chết, cưới hỏi, sinh nhật, tai nạn, bệnh tật.
Các khoản phúc lợi khác do doanh nghiệp tự nguyện chi trả.

Đây là cơ sở để doanh nghiệp tách phụ cấp hợp lý. Ví dụ: thay vì gộp vào “phụ cấp trách nhiệm” (phải đóng), có thể tách thành “hỗ trợ điện thoại” (không phải đóng). Cách cơ cấu này giảm được quỹ BHXH, nhưng vẫn đảm bảo quyền lợi và thu nhập cho người lao động.

4. Chiến lược tách phụ cấp để tối ưu chi phí BHXH

Để hợp pháp việc tách phụ cấp để tối ưu chi phí BHXH, doanh nghiệp nên thực hiện theo các bước:

Rà soát bảng lương hiện tại: phân loại rõ phụ cấp nào bắt buộc phải đóng, phụ cấp nào được miễn.
Điều chỉnh hợp đồng lao động: quy định minh bạch các khoản phúc lợi không bắt buộc đóng BHXH, tránh nhập nhằng.
Tách biệt khoản chi thường xuyên và không thường xuyên: khoản thưởng, hỗ trợ phúc lợi nên chi theo từng kỳ hoặc sự kiện, không gắn với lương cơ bản.
Xây dựng quy chế lương – thưởng: ban hành văn bản nội bộ, có chữ ký lãnh đạo để hợp thức hóa chính sách.
Tư vấn pháp lý – nhân sự định kỳ: tránh rủi ro khi cơ quan BHXH thanh kiểm tra.

Ví dụ: Một doanh nghiệp thay vì chi 2 triệu “phụ cấp trách nhiệm” (phải đóng), có thể điều chỉnh thành 1 triệu phụ cấp trách nhiệm + 1 triệu hỗ trợ điện thoại & đi lại. Như vậy, quỹ BHXH giảm đáng kể, nhưng tổng thu nhập của nhân viên không đổi.

»»» Tham khảo:

5. Rủi ro nếu tách phụ cấp sai quy định

Tuy nhiên, nếu doanh nghiệp cố tình lách luật, tách sai bản chất, sẽ gặp rủi ro:

Bị cơ quan BHXH truy thu: nếu khoản chi thực chất là phụ cấp thường xuyên nhưng “ngụy trang” thành hỗ trợ phúc lợi.

Bị xử phạt hành chính: theo Nghị định 12/2022/NĐ-CP, mức phạt từ 12% đến 15% tổng số tiền phải đóng nhưng chưa đóng, tối đa 75 triệu đồng.

Ảnh hưởng đến quyền lợi NLĐ: khi về hưu, thai sản hoặc ốm đau, mức hưởng BHXH thấp hơn thực tế thu nhập.

Mất uy tín và quan hệ lao động căng thẳng: nếu người lao động nhận thấy doanh nghiệp cắt xén quyền lợi.

Vì vậy, doanh nghiệp chỉ nên tận dụng khung pháp lý hiện hành để cơ cấu phụ cấp hợp lý, chứ không nên lách luật bằng cách “thay tên đổi họ” các khoản bắt buộc phải đóng.

6. Giải pháp cân bằng giữa tối ưu chi phí và đảm bảo quyền lợi NLĐ

Một chính sách phụ cấp hợp lý cần hài hòa hai mục tiêu:

Tối ưu chi phí cho doanh nghiệp: không bị đội chi phí BHXH quá cao.
Đảm bảo thu nhập và quyền lợi của NLĐ: người lao động yên tâm gắn bó lâu dài.

Doanh nghiệp có thể áp dụng:

Phân bổ thu nhập hợp lý: lương cơ bản + phụ cấp bắt buộc vừa đủ để NLĐ hưởng BHXH ở mức ổn định.
Tăng cường phúc lợi không bắt buộc đóng: như hỗ trợ ăn trưa, du lịch, khám sức khỏe, quà tặng sinh nhật… vừa tạo sự gắn kết, vừa hợp pháp.
Truyền thông minh bạch: giải thích rõ để NLĐ hiểu cách cơ cấu lương, tránh hiểu nhầm doanh nghiệp “giảm quyền lợi”.

Một số doanh nghiệp còn áp dụng chính sách thưởng hiệu suất gắn với kết quả kinh doanh, vừa không tính BHXH, vừa khuyến khích hiệu quả làm việc. Đây là cách cân bằng bền vững, thay vì tập trung “né” BHXH.

Hy vọng bài viết này, Leanh.edu.vn giúp bạn hiểu rõ hơn về Cách Tách Phụ Cấp Để Tối Ưu Chi Phí BHXH Cho Doanh Nghiệp - Theo Cập Nhật Mới Nhất.

Tách phụ cấp để tối ưu chi phí BHXH là giải pháp hợp pháp – cần thiết – hiệu quả nếu được áp dụng đúng quy định. Doanh nghiệp cần nắm vững khung pháp luật (Luật BHXH 2014, Thông tư 06/2021/TT-BLĐTBXH), phân loại phụ cấp chính xác, xây dựng quy chế minh bạch và luôn đặt quyền lợi người lao động làm trung tâm.

👉 Một chính sách lương thưởng hợp lý sẽ giúp doanh nghiệp giảm chi phí, tránh rủi ro pháp lý, và giữ chân nhân sự lâu dài.

Lê Ánh HR - Nơi đào tạo hành chính nhân sự uy tín nhất hiện nay, đã tổ chức thành công rất nhiều khóa học hành chính nhân sự tại Hà Nội/TPHCM và Online, khóa học C&B, khóa học C&B chuyên sâu, khóa học bảo hiểm xã hội, khóa học thuế TNCN chuyên sâu, khoá học chuyên viên tuyển dụng, khóa học xây dựng ứng dụng KPI và BSC khóa học quản trị hành chính văn phòng ... và hỗ trợ nghiệp vụ thực tế cho hàng nghìn học viên.

Để biết thông tin chi tiết, bạn vui lòng liên hệ với chúng tôi theo số hotline: 0904.84.8855 để được tư vấn trực tiếp về các khoá học này.

Ngoài các khóa học hành chính nhân sự chất lượng thì trung tâm Lê Ánh còn cung cấp các khóa học kế toán online - offline, khóa học xuất nhập khẩu online/offline chất lượng tốt nhất hiện nay.

Thực hiện bởi: LÊ ÁNH HR - TRUNG TÂM ĐÀO TẠO NGHIỆP VỤ HÀNH CHÍNH NHÂN SỰ SỐ 1 VIỆT NAM

Hành Chính Nhân Sự