Séc Là Gì? Các Loại Séc Trong Thanh Toán Quốc Tế

Mục lục

Séc được xem là một phương thức thanh toán được các ngân hàng và doanh nghiệp sử dụng nhiều trong thanh toán quốc tế.

Bài viết dưới đây, Leanh.edu.vn sẽ giới thiệu chi tiết đến bạn về Séc Là Gì? Các Loại Séc Trong Thanh Toán Quốc Tế để bạn hiểu hơn về hình thức thanh toán này.

>>>>> Bài viết xem nhiều: Khóa học Khai báo Hải quan

1. Séc là gì?

Séc là một tờ mệnh lệnh vô điều kiện do một người (chủ tài khoản), ra lệnh cho ngân hàng trích từ tài khoản của mình một số tiền nhất định để trả cho người được chỉ định trên séc, hoặc trả theo lệnh của người này, hoặc trả cho người cầm séc.

Về hình thức, séc là một văn bản giấy, được chia làm hai phần có đường cắt bằng răng cưa ở giữa đề tách rời, gồm:

- Phần cuống séc để người ký phát lưu những điều cần thiết.

- Phần tách rời đề trao cho người thụ hưởng.

Séc gồm hai mặt, thường được ngân hàng in theo mẫu, mặt trước in sẵn tiêu đề có những dòng để trống để người ký phát séc điền các yếu tố bắt buộc của tờ séc, mặt sau dùng để ghi các nội dung về chuyển nhượng.

>>>>> Xem thêm: Học xuất nhập khẩu online ở đâu tốt

II. Nội dung của tờ séc:

a/ Những yếu tố bắt buộc:

1. Danh từ "Séc": Tương tự như hồi phiếu, một chứng từ muốn được coi là séc thì phải có tiêu để "Séc" ghi trên chứng từ đó và phải cùng thứ ngôn ngữ với nội dung tờ Séc. Trước đây, các tờ séc bằng tiếng Việt dùng cụm từ "Chi phiếu", ngày nay dùng từ Séc, vÌ từ này có nguồn gốc từ tiếng Pháp là "Cheque" hay tiếng Anh là "Check". :

2. Lệnh trả tiền vô điều kiện một số tiền nhất định: Vì séc là lệnh, nên những người liên quan khi thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình không được đặt ra bất kỳ điều kiện nào, Ví dụ, khi nhận được séc, ngân hàng phải chấp hành lệnh này vô điều kiện, trừ trường hợp tài khoản ký phát séc không có tiền hoặc tờ séc không đầy đủ tính chất pháp lý.

Theo ULB 1930, thì nếu số tiền thanh toán vừa được ghi bằng chữ và bằng số, nhưng lại không khớp nhau, thì số tiền ghi bằng chữ sẽ là số tiền thanh toán; nếu số tiền thanh toán chỉ được ghi bằng số hoặc bằng chữ nhiều lần, nhưng lại không khớp nhau, thì số tiền nhỏ hơn sẽ là số tiền thanh toán.

Theo Luật các Công cụ chuyển nhượng của Việt Nam có hiệu lực 1/7/2006, tại khoản 6, điều 58: "Số tiền ghi bằng số trên séc phải bằng số tiền ghi bằng chữ trên séc. Nếu số tiền phi bằng số khác với số tiền ghi bằng chữ thì séc không có giá trị thanh toán”.

Do Việt Nam không là thành viên của ULB 1930, nên khi ký phát séc quốc tế phải, hết sức lưu ý điều này, tức phải tuân thủ Luật Việt Nam.

Trong thực tế, người ký phát có thể ký phát séc khống (Blank Check), tức để trống không ghi số tiền mà để cho người hưởng lợi tự điền. Do điều này rất dễ bị lạm dụng gây hậu quả khó lường, chính vì vậy, luật các nước quy định cấm việc ký phát séc khống.

3. Người trả tiền (Drawee):

Người trả tiền theo lệnh của tờ séc phải là ngân hàng giữ tài khoản ký phát séc của khách hàng. Nếu chỉ định người trả tiền khác, tờ séc sẽ không có giá trị.

Luật quy định người trả tiền phải là ngân hàng, bởi vì chỉ có hệ thống ngân hàng mới có vai trò là trung tâm thanh toán không dùng tiền mặt của toàn xã hội, và chỉ ngân hàng mới đủ trình độ nghiệp vụ chuyên môn để xử lý tốt vai trò này.

Như vậy, đối với séc, vai trò của ngân hàng là độc tôn, là đặc quyền của ngân hàng..

4. Nơi trả tiền:

Trên tờ séc của ngân hàng, tên và địa chỉ của ngân hàng trả tiền thường được ghi sẵn, là nơi người ký phát séc mở tài khoản. Địa chỉ của ngân hàng trả tiền là cần thiết để người thụ hưởng có thể tự cầm séc đến để thanh toán, hoặc để ngân hàng thu hộ gửi séc.

Ngoài ra, địa điểm này còn là cơ sở xác định tòa án địa phương có quyền xét xử tố tụng khi có tranh chấp.

5. Ngày tháng và nơi ký phát séc:

Vì séc có thời hạn hiệu lực lưu hành, nên địa điểm (nơi) ký phát séc sẽ là một căn cứ để xác định thời hạn hiệu lực của tờ séc.

- Đối với séc được ký phát và thanh toán trong cùng một quốc gia, phải được xuất trình trong vòng 08 ngày kể từ ngày ký phát,

- Đối với séc được ký phát và thanh toán trong cùng Châu lục thì phải được xuất trình trong vòng 20 ngày kể từ ngày ký phát.

- Đối với séc được ký phát và thanh toán khác Châu lục thì phải được xuất trình trong vòng 70 ngày kể từ ngày ký phát, .

6. Tên, địa chỉ, số hiệu tài khoản và chữ ký của người ký phát séc (Drawer):

Theo quy định bắt buộc, khi bán mẫu séc cho khách hàng, ngân hàng phải ghi họ tên và số hiệu tài khoản của người chủ tài khoản trên tờ séc nhằm chống lạm dụng khi tờ sóc bị thất lạc, trộm cắp và giúp ngân hàng dễ dàng tìm ra tên người ký phát séc mà không cán khảo cứu chữ ký hay tài khoản séc.

Chữ ký phải được thực hiện bằng tay của chính người ký phát séc đúng với mẫu chữ ký đã đăng ký tại ngân hàng và chữ ký phải hội đủ yếu tố năng lực hành vi pháp lý của người ký phát. Việc dùng dấu khắc sẵn chữ ký để đóng, thực hiện bằng cách in giấy than (hay lăn tay) đều không có hiệu lực.

Theo Công ước Geneve, người chủ tài khoản có thể ủy quyền cho một người ký tờ séc thay cho mình. Tại Điều 6 có quy định: "... Séc có thể do một người lập nhân danh người thứ ba..." (4 cheque may be drawn for account of a third person).

Một chứng từ, nếu thiếu bất kỳ một trong những yêu cầu trên đều không được xem là một tờ Séc, ngoại trừ các trường hợp sau đây:

- Nếu không ghi cụ thể, thì địa chỉ bên cạnh tên ngân hàng trả tiền được xem là nơi trả tiền. Nếu có nhiều địa chỉ cùng ghi bên cạnh tên ngân hàng trả tiền, thì địa chỉ đầu tiên ngay bên cạnh sẽ là nơi trả tiền.

- Nếu không ghi bất kỳ địa chỉ nào của ngân hàng trả tiền trên tờ séc, thì nơi thanh toán sẽ là trụ sở chính của ngân hàng trả tiền.

- Nếu không ghi cụ thể, thì địa chỉ ghi bên cạnh tên người ký phát được xem là địa chỉ ký phát séc.

b/ Các yếu tổ bị cấm:

Vì séc là một công cụ thanh toán vô điều kiện, trả tiền ngay khi xuất trình, nên những điều sau đây không được câu thành vào tờ séc.

1. Điều kiện trả tiền:

Người ký phát cũng như người ký hậu tờ séc, không được ghi bất cứ điều kiện trả tiền nào, nếu có gỉ thì cũng coi như không có (ở đây cần phân biệt điều kiện trả tiền và nội dung trả tiền; có thể ghi nội dung trả tiền như: trả tiền mua hàng hoá, tiền thuê nhà, tiền điện, tiền nước, v.v.).

2. Chấp nhận:

Vì séc được thanh toán ngay khi xuất trình, nên không có điều khoản quy định chấp nhận séc. Nếu có quy định thì cũng coi như không có.

3. Tiền lãi:

Séc được thanh toán ngay một lần đúng bằng mệnh giá, nên không được có điều khoản quy định về tiền lãi. Nếu có quy định thì cũng coi như không có.

4. Kỳ hạn trả tiền: Trong thời hạn hiệu lực (như đã nêu ở trên), séc phải được trả tiền ngay khi xuất trình. Do đó, nếu ấn định một ngày đến hạn nào đó là không có giá trị.

5. Miễn trừ bảo đảm trả tiền: Người ký phát phải đảm bảo sự trả tiền của séc, mọi điều khoản miễn trừ bảo đảm thanh toán đối với người ký phát séc được xem như không có.

Séc Là Gì? Các Loại Séc Trong Thanh Toán Quốc Tế

III. Các bên tham gia liên quan đến Séc

1/ Người ký phát (Drawer)

Là người có tài khoản ký phát séc tại ngân hàng. Về lý thuyết, người ký phát phải có đủ tiền trên tài khoản, tức số tiền ghi trên séc không được vượt quá số dư trên tài khoản ký phát séc. Tuy nhiên, theo ULB 1930 và theo Luật Công cụ chuyển nhượng của Việt Nam, nếu số dư trên tài khoản không đủ để trả cho mệnh giá tờ séc và nếu người thụ hưởng yêu cầu được thanh toán một phần số tên ghi trên séc thì người bị ký phát có nghĩa vụ thanh toán theo yêu cầu của người thụ hưởng trong phạm vi khoản tiền mà người ký phát hiện có.

Người bị ký phát phải ghi rõ số tiền đã thanh toán trên séc và trả lại séc cho người thụ hưởng, đồng thời lập văn bản biên nhận về việc thanh toán đó và giao cho người bị ký phát.

Người ký phát có thể thỏa thuận với ngân hàng để được vay theo thể thức thấu chi (Overdraft) khi trên tài khoản không đủ tiền thanh toán séc.

2/ Người trả tiền (Drawee):

Vì séc là một lệnh trả tiền vô điều kiện (không phải là một thỉnh cầu), do đó, khi nhận được séc, ngân hàng phải chấp hành lệnh đó một cách vô điều kiện, miễn là trên tài khoản ký phát séc đủ số dư, chữ ký trên tờ séc phù hợp với chữ ký mẫu và các yêu tô của tờ
séc phù hợp với pháp luật.

3/ Người thụ hưởng (Beneficiary): Là người nhận tiền tờ séc do người ký phát chỉ định hay thông qua thủ tục chuyển nhượng.

Học Xuất Nhập Khẩu Online Từ Con Số 0 - Trọn Bộ Khóa Học Chỉ Từ 599K

IV. Các loại séc thông dụng

1/ Séc đích danh (Nominal check): Là loại séc ghi rõ tên người hưởng lợi trên tờ séc. Séc đích danh có hai loại, đó là:

- Séc đích danh không thể chuyển nhượng bằng thủ tục ký hậu. Trên tờ séc có ghi: "not to order", nghĩa là chỉ người hưởng lợi có tên trên séc mới lĩnh được tiền ở ngân hàng.

- Séc đích danh có thể chuyển nhượng được bằng thủ tục ký hậu. Trên tờ séc không ghi: "to order" và cũng không ghi "not to order", nhưng người hưởng lợi vẫn có thể ký hậu chuyển nhượng séc.

2/ Séc vô danh (Bearer Check): Là loại séc khi:

- Người ký phát không ghi tên người hưởng lợi lên tờ séc mà để trống hoặc chỉ ghi câu: "Trả cho người cằm séc".

- Người chuyển nhượng chỉ ký tên và để trồng hoặc ghi câu: "Trả cho người cầm séc".

Đối với séc vô danh. thì bất cứ ai cảm séc cũng lính được tiền ở ngân hàng, việc chuyển nhượng tiếp theo chỉ cân trao t4Y mà không cần thủ tục ký hậu. Séc vô danh có thể chuyên thành séc theo lệnh hay séc đích danh bằng thủ tục ký hậu.

3/ Sóc theo lệnh (Order Check): Là loại séc ghi trả theo lệnh của người hưởng lợi ghi trên tỜ séc. Trên tỜ séc ghi câu "Trả theo lệnh của ông X". Loại séc này có thể chuyển nhượng được bằng hình thức ký hậu giống như hối phiếu. Trong thời hạn hiệu lực, séc theo lệnh có thể chuyển nhượng, cho nhiều người liên tiếp bằng cách ký hậu.

Việc ký hậu lên tờ séc có hai ý nghĩa: .

- Chứng nhận việc chuyển giao quyền hưởng lợi cho người khác.

- Xác nhận trách nhiệm của người chuyển nhượng đối với tất.cả những người cầm séc sau đó về việc trả tiền của tờ séc. Tuy nhiên, người chuyển nhượng được miễn trách nhiệm trả tiền nếu ghi thêm câu "miễn truy đòi" cùng với chữ ký hậu vào tờ séc.

4/ Séc gạch chéo (Crossed Check): Người ký phát có thể gạch chéo tờ séc bằng hai gạch chéo song song theo hai hình thức:

- Gạch chéo thường (General crossed Check): Giữa hai gạch chéo để trống hoặc ghi chung chung “Ngân hàng”. Đối với séc gạch chéo thường, thì ngân hàng trả tiền chỉ thanh toán tiền cho ngân hàng hoặc cho khách hàng của mình.

- Gạch chéo đặc biệt (Special crosed Check): Giữa hai gạch chéo ghi tên một Ngân hàng đích danh. Đối với séc gạch chéo đặc biệt, thì ngân hàng trả tiền chỉ thanh toán tiền cho ngân hàng có tên trên tờ séc hoặc cho khách hàng của ngân hàng này.

Séc gạch chéo thường có thể chuyên thành séc gạch chéo đặc biệt. Ngược lại thì không.

5/ Séc du lịch (Traveller's Check): Là loại séc do ngân hàng ký phát và được trả tiền tại bất cứ chi nhánh hay đại lý nào của ngân hàng ký phát.

6/Séc bảo chi (Certified Check): Là loại séc được ngân hàng xác nhận việc trả tiền. Công thức xác nhận của ngân hàng như sau: "xác nhận số tiền... trả đến ngày... tại ngân hàng..."

Hy vọng, bài viết của Lê Ánh đã cung cấp cho bạn đọc những thông tin bổ ích về vấn đề Séc Là Gì? Các Loại Séc Trong Thanh Toán Quốc Tế. Để có thêm kiến thức trong lĩnh vực xuất nhập khẩu bạn có thể tham khảo thêm tại mục xuất nhập khẩu của Leanh.edu.vn

Mọi ý kiến thắc mắc vui lòng liên hệ với chúng tôi qua website: xuatnhapkhauleanh.edu.vn

Khóa học xuất nhập khẩu online này dành cho người chưa biết gì, muốn tìm hiểu các nghiệp vụ xuất nhập khẩu thực tế để có thể làm nghề. Khi hoàn thành khóa học, các bạn sẽ tự tin khi đi ứng tuyển tại các doanh nghiệp xuất nhập khẩu - Logistics.

Khóa học xuất nhập khẩu online

Khi tham gia các khóa học tại Leanh.edu.vn bạn được học bất cứ khi nào, không giới hạn thời gian và số lượt học. Trong quá trình học, các bạn có thể trao đổi với giảng viên, học viên trong phần Hỏi - Đáp dưới video bài giảng.

Leanh.edu.vn chúc các bạn học tập hiệu quả!

>>>> Tham khảo thêm: